Laat niemand u misleiden!

’maar wij verzoeken u broeders, met betrekking tot de komst van [onze] Here Jezus Christus en onze vereniging met Hem, dat gij niet spoedig uw bezinning verliest of in onrust verkeert, hetzij door een geestesuiting, hetzij door een prediking, hetzij door een brief, die van ons afkomstig zou zijn, alsof de dag des Heeren (reeds) aanbrak. Laat niemand u misleiden, op welke wijze ook, want éérst moet de afval komen en de mens der wetteloosheid zich openbaren, de zoon des verderfs’ II Thessalonicenzen 2:1-3.

De laatste maanden wordt in de media veel aandacht besteed aan de verschillende (kleine) christelijk geënte sekten en groepen welke ons land rijk is. De meest bekende op dit moment is wel het ’Efraïm Genootschap’, onder leiding van de zich ’de profeet Elia’ noemende Heinrich van Geene. Maar ook is er weer volop aandacht voor groeperingen als de ’Noorse Broeders’.

Het Efraïm Genootschap

In het bijzonder van Geene en zijn volgelingen zijn, gezien de vele interviews welke zij geven, op zoek naar publiciteit. Van Geene heeft hier ook een reden voor: de man beweert de ’profeet Elia’ te zijn en daarnaast is volgens zijn bewering de ’Opname van de Gemeente’ zeer nabij. Hij wenst de mensheid te waarschuwen hiervoor. Op de website van het Efraïm genootschap vinden wij dan ook het volgende:

’Wij willen alles wat mogelijk is doen om hem [van Geene, RB] te helpen voor de Here Jezus een bruid te verzamelen, waar God de Vader nu toe oproept. Wij willen een ieder die daarbij wil horen helpen om zo snel mogelijk daarvoor klaar te zijn, omdat we nog maar zeer weinig tijd daarvoor hebben.’ (introductiepagina Efraïm website, Nederlands)

De aanleiding echter dat de media zich op deze ’profeet’ gestort hebben is niet zozeer dat hij de opname van de Gemeente verkondigd -immers dat is een gedachtengoed wat breed beleden wordt in evangelische en ook sommige reformatorische kringen- maar dat hij hiervoor een datum had vastgesteld (welke later weer is herroepen c.q. hij ontkent dit nu) met als gevolg dat volgelingen van hem (uit het Overijsselse Borne) hun kinderen van school thuishielden. De Kinderbescherming en Justitie stelden een onderzoek in, de onderwijs-inspectie werd ingeschakeld en al snel stonden alle kranten er bol van...

Alhoewel van Geene nu niet meer aan een specifieke datum vasthoudt, verkondigd hij wél dat vóór het jaar 2001 om is de opname van de Gemeente plaats zal vinden en de grote verdrukking van 7 jaren over de wereld zal komen. Tijdens deze grote verdrukking zal hij één van de twee getuigen uit Openbaringen 11 zijn –zo beweert hij- die 1260 dagen lang zullen profeteren. Volgens zijn uitlegging van Openbaringen 11 zijn deze twee profeten Mozes en Elia maar dat niet alleen: van Geene gaat een stap verder en beweert dat híj de profeet Elia is.

Op de website stelt het Efraïm genootschap (welke bestuurd wordt door van Geene, zijn zoon Matthew en dochter Samantha):

’Wij geloven onvoorwaardelijk in de zaken die God hem en alleen hem[van Geene, RB] heeft geopenbaard en bewezen, om aan de wereld te laten weten. [..] Allen die zich daarvoor aanmelden, en dat kan alleen bij de profeet Elia, zullen eeuwig de allerhoogste heerlijkheid bereiken.’ (introductiepagina, nederlands)

Ook in het programmablad van de EO, Visie, laat Matthew van Geene zich op soortgelijke wijze uit:

(interviewer) ’want alleen bij Efaim ben je aan het juiste adres! Op een andere manier kun je niet tot de bruid behoren…’

(M. v. Geene) ’Klopt, maar wij maken niet uit wie tot de bruid behoort. Als je, zoals wij, gelooft dat meneer van Geene van God gezonden is, geloof je dat hij het ware brengt’

Sektarisch

Het Info-Centrum Sekten vzw, België, laat in haar checklist zien wat de belangrijk(st)e kenmerken van een sekte zijn:

  1. Staat aan het hoofd een persoon of personen die zeggen dat zij de ’ware apostelen’ (of uitverkoren werktuigen, profeet, enz) zijn?
  2. Leert zij dat zij de enige ware kerk/groep/leer is of heeft?
  3. Leert zij dat er geen enkele kerk de macht van God heeft buiten deze van hen?
  4. Leert zij dat u iedereen moet liefhebben maar dat u Gods vijanden moet haten, welke de mensen zijn die u vervolgen / het u lastig maken, want u alleen bent op de juiste weg?
  5. Leert zij dat u door deze groep te volgen een speciale plaats van God zult ontvangen waardoor gij de ’grote verdrukking’ niet zult kennen?
  6. Leert zij dat haar leider de enige openbaarder is van de waarheid Gods voor vandaag?
  7. Etc…

Het info-centrum sekten heeft een lijst met 24 criteria waarvan ik slechts de belangrijkste opsom. Voldoet een beweging aan slechts één van de criteria dan stelt zij dat de groep waarop dit betrekking heeft sektarische neigingen heeft. Voldoet een groep aan meerdere criteria dan ís het een sekte.

Goochelen

Hoewel het Efraïm genootschap op hun website stelt géén sekte te zijn, kan uit de artikelen op hun website en uit de diverse interviews die geraadpleegd zijn hiervoor –wanneer we deze naast de bovenstaande checklist leggen- niet anders geconcludeerd worden dat zij aan de meest belangrijke kenmerken van een (extreme) sekte voldoen, in elk geval aan de punten 1, 2, 4, 5 en 6.

Met name beweringen dat alléén via de zich Elia noemende van Geene speciale openbaringen van God zijn gedaan en dat alléén door u aan te melden bij van Geene’s Efraïm genootschap ’de allerhoogste heerlijkheid’ te bereiken is maken duidelijk dat wij hier te maken hebben met een sektarische groepering welke ontspoort is.

Meer aanwijzingen op dit punt vinden we als we het gegoochel met getallen zien: ingewikkelde berekeningen welke de ’profetieën’ van van Geene moeten staven. Berekeningen die mij doen denken aan het gegoochel met getallen wat we ook terugvinden bij onder meer de Jehova’s Getuigen (berekeningen en voorspellingen over het ’Armageddon’) en de Zevende Dag Adventisten (Ellen White’s ’profetieën’ met betrekking tot de wederkomst van Christus). Daarnaast getuigd de website ook van een flinke fantasie: in de landkaart van Europa ziet men verschillende verschijningen van Germaanse (!!) goden, etc.

Tot slot vinden wij –het kan ook bijna niet anders- in de leringen van het Efraïm genootschap de Brits-Israël leer terug:

’De stammen Israël, en vooral Efraïm zijn tot een volheid van volken geworden.

Dat zijn de volken die in West-Europa leven en vandaar zijn uitgegaan naar Canada, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw Zeeland, naar Zuid-Amerika, maar vooral ook naar Noord-Amerika.’ (uit: ’Amerika, Amerika je was zo ernstig gewaarschuwd!’)

Ook deze ’Brits-Israël’-leer is een lering welke in sektarische kringen, zoals ’de Echte Waarheid’ van Herbert Armstrong -maar ook sektarische evangelische- en reformatorische groepen-, veel voorkomt. Hoewel het ’Efraïm genootschap’ in eerste instantie ’pro-Israël’ lijkt te zijn is zij het derhalve per definitie niet. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit het feit dat deze groepering consequent spreekt over de groep van van Geene als zijnde ’de Bruid’ terwijl de Bijbel duidelijk leert dat Israël de Bruid is. De naam van de groepering zelf –Efraïm-, ten slotte, is de derde aanwijzing dat de groepering zich op de plaats van Israël stelt.

Een Bijbels antwoord

De media-aandacht voor van Geene doet het getuigenis van de Gemeente absoluut géén goed, alhoewel het voor mij persoonlijk de aanleiding is geweest om met niet- of rand-christenen -waar ik het nooit van verwachtte- in gesprek te kunnen komen over het geloof

Het is belangrijk dat wij –wanneer wij onszelf Bijbelgetrouwe gelovigen noemen- dergelijke leringen snel onderkennen als zijnde een dwaling en niet alleen middels logische redenering kunnen afdoen als sectarisch (zie eerder) maar boven alles vanuit de Schrift dit ook kunnen onderbouwen aan anderen. Anders wordt door de seculiere wereld en randkerkelijken welke minder goed op de hoogte zijn de Boodschap welke wij vanuit de Schrift mogen brengen niet meer aanvaard. Zéker wanneer het een belangrijk thema als de Opname van de Gemeente betreft. Men legt dan al snel –ten onrechte- de link naar ’enge groepen’ als het Efraïm Genootschap.

We kijken daarom kort naar de twee belangrijkste beweringen van deze groepering en leggen de Bijbel er naast.

  • ’Van Geene is de Profeet Elia’ (uit Openbaringen 11)
  1. Wanneer we Openbaringen openslaan, zien we dat daar gesproken wordt over de twee getuigen ’van God gezonden’. Door diverse uitleggers van de schrift wordt aangenomen dat het hier Mozes en Elia betreft, echter de Bijbel geeft hiervoor géén sluitend bewijs. Het is niet meer dan een aanname. Los daarvan worden zij ook de twee olijfbomen en de twee kandelaren genoemd, die voor het aangezicht des Heeren staan. Wanneer we deze verwijzing (want dat is het) opzoeken in Zacharia 4, dan zien wij dat het hier wordt uitgelegd als zijnde God’s Geest Met andere woorden: er is geen hard bewijs dát het hier Mozes en Elia betreft;
  2. Ook al zouden de twee getuigen Mozes en Elia zijn, is van Geene dan de betreffende Elia? Op de website van Efaïm vinden we het volgende:
    ’Wij zijn ook degenen die weten dat de profeet Elia is (terug) gezonden, zoals God in de laatste verzen van het Oude Testament (Maleachi 4:5,6) heeft laten voorzeggen en we kennen hem persoonlijk.’
    Oftewel, als bewijs voor het feit dat Elia nu teruggekomen is, verwijst men –naast natuurlijk het feit dat van Geene beweerd dat het hem allemaal exclusief is geopenbaard, etc, etc. naar Maelachi 4:5,6.
    Wanneer we de Bijbel openen bij deze verzen zien we (a) dat het hier een profetie aan Israël betreft (’en het land treffe met de ban’ duidt ontegenzeggelijk op Israël, want welk land speelt anders in de profetie van Maleachi nog een rol van betekenis? Gezien de rest van het boek Maleachi, oftwel de context waarin deze uitspraak wordt gedaan kan alleen deze conclusie worden getrokken!) en (b) in Matteüs 11:14 zegt de Here Jezus zélf dat het Johannes is welke de in Maleachi genoemde Elia is. Oftewel deze profetie is reeds vervuld. Wat van Geene hier ook verder wil aanvoeren: de Here Jezus zélf zegt dat het Johannes was en niet ene meneer van Geene!
  • ’Alleen door je aan te melden bij de profeet Elia kun je tot de Bruid behoren en opgenomen worden’
  1. Nérgens, maar dan ook nérgens, staat in de Bijbel dat Elia een rol speelt bij de Opname van de Gemeente. Integendeel! Elia is de aankondiger van profetieën over/aan Israël –evenals Johannes-, en heeft geen énkel raakvlak met de Gemeente. Wanneer we aanvaarden dat de twee getuigen Mozes en Elia zijn, zien wij wederom dat deze alléén genoemd worden in relatie tot Israël (in Jeruzalem, waar zij profeteren) en zeker niet in relatie tot Nederland of Duitsland (waar het Efraïm Genootschap veel evangeliseert) of andere gedeelten van Europa (vandaar dat het Efraïm Genootschap de Brits-Israël leer verkondigd en nodig heeft, zonder deze dwaling kunnen zij hun eigen leer niet onderbouwen);
  2. Wanneer het zo zou zijn dat alléén via aanmelding bij van Geene men deel kan worden aan de opname, verwerpt van Geene klaarblijkelijk wat God aan Paulus openbaarde en wat in 1 Korinthe 15:50 ev staat opgetekend:
    ’Zie, ik leer u een heilsgeheim: wij zullen niet allen ontslapen, maar wij
    zullen allen veranderd worden’
    (vrs. 51)
    en in 1 Tessalonicenzen 4:16, 17 lezen we:
    ’Want de Heer zelf zal op een bevelwoord, terwijl de stem van een aartsengel en een bazuin Gods uit den hemel weerklinken, neerdalen; dan zullen eerst zij die in Christus’ gemeenschap gestorven zijn opstaan; daarna zullen wij die overgebleven zijn en het beleven tegelijk met hen op wolken weggevoerd worden, den Heer in de lucht tegemoet. Zo zullen wij altijd bij den Heer zijn.’
    De Bijbel leert dus – in tegenstelling tot van Geene – dat allen (= alle gelovigen!) veranderd zullen worden en dat de reeds eerder gestorven gelovigen hier ook bij horen. Als wij de bewering, dat alleen degenen die zich aanmelden bij van Geene zouden worden opgenomen, serieus zouden nemen verwerpen we dus wat de Bijbel zelf leert.

Volmaakt Evangelie?

Van Geene weet het vorenstaande natuurlijk zelf ook wel. Daarom is hij zo vrij geweest de Bijbel aan te vullen. Op de website vinden we een artikel onder de volgende titel::

Het nieuwe, aangevulde, tot volmaaktheid leidende evangelie dat Elia moet brengen.

Met daarin ondermeer de volgende uitlatingen:

’Niemand anders heeft ook maar iets over het speciale voedsel van God de Vader, voor de bruid van Zijn Zoon geopenbaard gekregen.

Niemand kan bij een ander, of op een andere manier tot de bruid van Christus komen en niemand anders kan u dat voedsel dat God de Vader voor de bruid heeft, verstrekken.

Dáárom praat ik op deze manier tot u.’

Dan is er toch geen discussie meer mogelijk? Van Geene heeft zichzelf op een voetstuk geplaatst. Erger nog; hij heeft zichzelf bóven de Bijbel geplaatst door te stellen dat het door hém aangevulde evangelie tot volmaaktheid leidt. Maar,… waarvoor is de Here Jezus dan gestorven? Is Hij niet de door God geroepen Hogepriester en Middelaar?

Hebreeën 5:9 (Leidse Vertaling) zegt het zo: ’en is Hij, volmaakt geworden, een bewerker van eeuwige redding geworden voor allen die hem gehoorzaam zijn’. Eerder, in het 4e vers van dezelfde Hebreeën-brief, vinden we ook nog het volgende: ’en niemand matigt zichzelf die waardigheid aan’.

De zich Elia noemende Van Geene stelt zich op als een ’middelaar tussen God en mens’, immers: alléén via hem zou men deel kunnen worden van de ’bruidsgemeente’ en opgenomen kunnen worden. Van Geene stelt zich daarmee niet alleen bóven de Bijbel, maar óók matigt hij zich de positie van Christus aan. Laten we ons verre van hem en zijn volgelingen houden.

Ik wil dit artikel dan ook besluiten met het gedeelte uit de Bijbel waarmee ik het begonnen ben:

’maar wij verzoeken u broeders, met betrekking tot de komst van [onze] Here Jezus Christus en onze vereniging met Hem, dat gij niet spoedig uw bezinning verliest of in onrust verkeert, hetzij door een geestesuiting, hetzij door een prediking, hetzij door een brief, die van ons afkomstig zou zijn, alsof de dag des Heeren (reeds) aanbrak. Laat niemand u misleiden, op welke wijze ook, want éérst moet de afval komen en de mens der wetteloosheid zich openbaren, de zoon des verderfs’ II Thessalonicenzen 2:1-3.

8 december 2001,
Rudy Brinkman.

Werkgroep Bijbel Aktueel
Postbus 113, 9800 AC Zuidhorn

Terug naar document-overzicht
Dit artikel wordt u aangeboden door Het BijbelArchief.
Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben over dit artikel kunt u contact opnemen met de aanbieder.